Ξέρετε τι συμβαίνει όταν φωνάζετε στο παιδί;

Ας είμαστε ειλικρινείς. Οι περισσότεροι από εμάς το έχουμε πράξει κι αν κάποιοι ανήκουν στις «ευλογημένες» εξαιρέσεις, σίγουρα το έχουν δει να συμβαίνει γύρω τους. Τι συμβαίνει όμως όταν φωνάζουμε στο παιδί για «να μας ακούσει»;

«Το να σηκώνεις κάποια φορά την ένταση της φωνής απέναντι στα παιδιά είναι ανθρώπινο», λένε πολλοί γονείς. Στην απέναντι όχθη οι ειδικοί επισημαίνουν ξανά και ξανά: «Γίνετε υπεράνθρωποι (!) και μην φωνάζετε ποτέ στα παιδιά!»

Λόγια θυμωμένα, ενίοτε και προσβλητικά σε μια προσπάθεια να ελέγξουμε ή να διορθώσουμε τη συμπεριφορά ενός παιδιού. Ας είμαστε ειλικρινείς. Οι περισσότεροι από εμάς το έχουμε πράξει κι αν κάποιοι ανήκουν στις «ευλογημένες» εξαιρέσεις, σίγουρα το έχουν δει να συμβαίνει γύρω τους. Δυνατές φωνές, απειλές ενίοτε και «ταμπέλες» αποτελούν για αρκετούς έναν τρόπο συνέτισης της όποιας παιδικής «ατασθαλίας». «Μέγα λάθος!», επισημαίνουν οι ειδικοί οι οποίοι σημειώνουν ότι «ενώ η άσκηση βίας (ακόμα και οι ξυλιές στον πισινό) έχει γίνει ταμπού σε αρκετές κοινωνίες, οι φωνές παραμένουν κάτι «φυσιολογικό» στο πλαίσιο της διαπαιδαγώγησης. Οι γονείς πιστεύουν ότι έτσι θα κάνουν τα παιδιά τους να τους ακούσουν ενώ στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο.»

Το να φωνάζετε στα παιδιά σας δεν θα τα κάνει λιγότερο άτακτα. Για την ακρίβεια θα κάνει τα πράγματα χειρότερα! Αυτό υποστηρίζει μεταξύ άλλων και μία έρευνα των Πανεπιστημίων του Pittsburgh και του Michigan σύμφωνα με την οποία «παιδιά των οποίων οι γονείς χρησιμοποιούν φωνές και σκληρές λεκτικές επιπλήξεις, τείνουν να αυξάνουν τα προβλήματα συμπεριφοράς τους ενώ τα παιδιά βιώνουν αργότερα συμπτώματα κατάθλιψης». Η εν λόγω έρευνα βρίσκει σύμφωνους και πολλούς ψυχολόγους για τους οποίους τα παιδιά που πέφτουν θύματα λεκτικής βίας από τους γονείς τους είναι πολύ πιθανό να εμφανίσουν κατά την εφηβεία τόσο ψυχολογικά θέματα όσο και προβλήματα συμπεριφοράς, όπως αδιαφορία στο σχολείο, καταφυγή στα ψέματα, κλοπές, εκρήξεις θυμού, συμπλοκές με άλλα παιδιά κλπ.

Συγκεκριμένα, οι γονείς που φωνάζουν στα παιδιά τους, προκαλούν σε αυτά παρόμοια προβλήματα με εκείνα της άσκησης βίας, αυξάνοντας τις πιθανότητες κατάθλιψης και επιθετικής συμπεριφοράς. Και το κυριότερο: Ακόμα και μία, κατά τα άλλα, καλή και θερμή σχέση μεταξύ γονιών και παιδιών, δεν τα προστατεύει από τις επιπτώσεις που έχει το να τους φωνάζουν και να τους βάζουν ταμπέλες, όπως «τεμπέλης», «χαζός» κ.α. Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο Μινγκ-Τε Γουάνγκ, βοηθός καθηγητή εκπαίδευσης και ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Pittsburgh: «Οι φωνές δεν μπορούν να μειώσουν ή να διορθώσουν προβλήματα συμπεριφοράς. Αντιθέτως, κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Οι γονείς που θέλουν να αλλάξουν τη συμπεριφορά των παιδιών τους, πρέπει να προσπαθούν να επικοινωνούν μαζί τους σε ισότιμο επίπεδο εξηγώντας τους το σκεπτικό τους και τις ανησυχίες τους».