Ποια παιδιά κινδυνεύουν να παχύνουν από το στρες των εξετάσεων

«Αδύναμοι» να ακολουθήσουν τις επιταγές της σωστής διατροφής αποδεικνύονται οι νέοι που βρίσκονται σε περίοδο μεγάλου στρες, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη
Το αυξημένο άγχος κατά τη διάρκεια των εξετάσεων του σχολείου και του πανεπιστημίου συνδέεται με τη χειρότερη διατροφή, που περιλαμβάνει λιγότερα φρούτα και λαχανικά και πιο πολύ fast food, σύμφωνα με μια παρατηρητική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Nutrition.

«Το άγχος έχει σχετιστεί εδώ και καιρό με την κακή διατροφή. Πολύ συχνά σε περιόδους πίεσης, οι άνθρωποι τείνουν να αναφέρουν υπερκατανάλωση τροφής και ιδιαίτερα εύκολου φαγητού πλούσιου σε λίπη, ζάχαρη και θερμίδες. Τα ευρήματά μας εξετάζουν τις διατροφικές συνήθειες των μαθητών κατά τις εξεταστικές περιόδους επιβεβαιώνοντας τη θεωρία που σχετίζει το άγχος με τη διατροφική υποβάθμιση. Η υγιεινή διατροφή είναι απαραίτητη για τη βέλτιστη ακαδημαϊκή και πνευματική απόδοση. Δυστυχώς, όμως, διαπιστώνουμε ότι είναι δύσκολο για τους μαθητές να τρώνε υγιεινά και συχνά υιοθετούν κακές διατροφικές συνήθειες, οι οποίες σε μερικές εβδομάδες μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τη γενική υγεία και να είναι δύσκολο να αλλάξουν», σχολιάζει η Δρ. Nathalie Michels από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης στο Βέλγιο, η οποία ηγήθηκε της έρευνας.

Τα αποτελέσματα βασίζονται σε μια ανώνυμη online έρευνα 232 φοιτητών (ηλικίας 19-22 ετών) από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης και άλλα πανεπιστήμια στο Βέλγιο. Πριν και μετά την εξεταστική περίοδο διάρκειας ενός μήνα τον Ιανουάριο του 2017, ζητήθηκε από τους ερωτηθέντες να αναφέρουν το άγχος τους και να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια που αξιολογούσαν τις αλλαγές των διατροφικών τους συνηθειών και διάφορους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες.

Οι ερευνητές αναζήτησαν τη σχέση μεταξύ του άγχους των εξετάσεων και της αλλαγής στην ποιότητα της διατροφής και αν η σχέση αυτή θα μπορούσε να τροποποιηθεί από ψυχοκοινωνικούς παράγοντες όπως η συμπεριφορά της διατροφής (συναισθηματική/εξωτερική/περιοριστική), το κίνητρο επιλογής φαγητού, οι γευστικές προτιμήσεις, η ευαισθησία ως προς την ανταμοιβή ή την τιμωρία, η παρορμητικότητα, η τάση αντιγραφής, η καθιστική ζωή και η κοινωνική υποστήριξη.

Κατά τη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου, λοιπόν, αποδείχθηκε ότι οι συμμετέχοντες είχαν περισσότερη δυσκολία στη διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής και μόνο το 1/4 ακολουθούσε τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για κατανάλωση 400g φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Επιπλέον, οι μαθητές που ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα στρες έτειναν να καταναλώνουν συχνότερα κάποιου είδους σνακ.

Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι που ακολουθούν τη συναισθηματική συμπεριφορά διατροφής (όσοι δηλαδή τρώνε ως απόκριση στα αρνητικά συναισθήματα), εκείνοι που ακολουθούν την εξωτερική συμπεριφορά διατροφής (τρώνε ως απόκριση στην όψη ή τη μυρωδιά των τροφίμων), οι λάτρεις των γλυκών/λιπαρών, οι άνθρωποι που κινητοποιούνται διατροφικά έχοντας ως στόχο την υγεία, οι ευαίσθητοι στην ανταμοιβή και την τιμωρία, όσοι ακολουθούν έντονα καθιστική ζωή κι όσοι έχουν υψηλότερα επίπεδα στρες διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να κάνουν ανθυγιεινές επιλογές τροφίμων κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας αγχωτικής περιόδου.

«Για να καταπολεμήσουν την κατανάλωση τροφής λόγω άγχους, οι στρατηγικές πρόληψης θα πρέπει να ενσωματώσουν ψυχολογικές πτυχές και πτυχές τρόπου ζωής, όπως η διαχείριση του άγχους (π.χ. εκπαίδευση ρύθμισης συναισθημάτων, διαλογισμός, γιόγκα), διατροφική εκπαίδευση με τεχνικές αυτο-αποτελεσματικότητας, αντίληψη για την κατανάλωση φαγητού χωρίς να υπάρχει το αίσθημα της πείνας και δημιουργία ενός περιβάλλοντος που δίνει κίνητρο για την υγιεινή διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα», καταλήγει η Δρ. Michels.

Οι ερευνητές, πάντως, αναγνωρίζουν ότι τα ευρήματά τους έχουν αρκετούς περιορισμούς και τονίζουν ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθούν ακόμα περισσότερες έρευνες έτσι ώστε τα συμπεράσματα να μπορούν να γενικευθούν και στο σύνολο του πληθυσμού.