Γιατί είναι σημαντικό να μεγαλώνουμε παιδιά με παιδεία και όχι μόνο με εκπαίδευση

Η ώρα οχτώ πρωινή και κατευθύνομαι προς το σχολείο. Δίπλα μου η κόρη μου τσουλάει την τσάντα της φλυαρώντας ευδιάθετα. Περπατάμε κι οι δυο στο δρόμο, διότι το πεζοδρόμιο είναι γεμάτο σταθμευμένα αυτοκίνητα γονιών που συνοδεύουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Κι ο δρόμος, όμως, είναι απροσπέλαστος από αυτοκίνητα που απλά σταματούν μέσα στη μέση ώστε να αποβιβάσουν τα παιδιά τους. Οι πεζοί πολλοί και όλοι προσπαθούν να φτάσουν μέχρι την πόρτα του σχολείου πριν να χτυπήσει το κουδούνι.

Μπροστά μου, ένα κοριτσάκι της πέμπτης περπατάει βιαστικά. Με την άκρη του ματιού μου βλέπω ένα τεράστιο αυτοκίνητο να πλησιάζει επικίνδυνα και, πριν προλάβω να αντιδράσω, πέφτει πάνω της. Επόμενο καρέ, το κορίτσι σχεδόν κάτω από τις ρόδες του αυτοκινήτου. Ο οδηγός, ένας φιλεύσπλαχνος μπαμπά που είμαι σίγουρη πως κάνει τα πάντα για τους γιούς του, στην προσπάθειά του να παρκάρει δίπλα στην πόρτα του σχολείου για να αποφύγει το περπάτημα, χτύπησε ένα 10χρονο παιδί.

Το κοριτσάκι είναι καλά, νομίζω άλλαξε σχολείο, μα ο μπαμπάς ακόμα σταματάει με αλάρμ μπροστά απ’ την μεγάλη καγκελόπορτα που υποδέχεται τους μαθητές. Δεν τον γνωρίζω προσωπικά, αλλά ύστερα από τόσα χρόνια στο ίδιο σχολείο ξέρω πως είναι μορφωμένος, όμορφα ντυμένος, με επάγγελμα αξιοσέβαστο κι ευγενικός. Του λείπει, όμως, κάτι βασικό που το εκπέμπει από μακριά: του λείπει η παιδεία. Διότι άλλο η εκπαίδευση, και άλλο η παιδεία.

Στην Ελλάδα, συνηθίζουμε να συγχέουμε ή ακόμα και να ταυτίζουμε τις δύο αυτές έννοιες. Παρότι, όμως, προέρχονται και οι δύο από το ρήμα «παιδεύω», η ερμηνεία τους είναι πολύ διαφορετική.

Η εκπαίδευση είναι ο τρόπος απόκτησης συγκεκριμένων γνώσεων, η ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων και η διαμόρφωση αξιών που παρέχονται, ως επί το πλείστον, από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Η παιδεία, από την άλλη, είναι η παιδαγωγική ενέργεια την οποία καταβάλλει η οικογένεια και η πολιτεία για την ανατροφή, την εκπαίδευση και τη μόρφωση του παιδιού. Η παιδεία συμπεριλαμβάνει την απόκτηση μιας ολιστικής ωριμότητας που δεν είναι μόνο γνωσιακή αλλά και συμπεριφοριστική, συναισθηματική, πολιτική και πνευματική.

Με λίγα λόγια, παιδεία είναι όταν…

… δεν διακινδυνεύεις την ασφάλεια μαθητών, ακόμα κι αν χρειαστεί να παρκάρεις το αυτοκίνητό σου λίγο πιο μακριά απ’ το σχολείο. Γίνε το πρότυπο που θα ήθελες να έχουν τα παιδιά σου!

Μιλάς στο παιδί σου με σεβασμό και ισότητα. Έτσι του διδάσκεις πως είναι ισότιμο με όλους, και άρα δεν θα φέρεται ούτε με έπαρση, αλλά ούτε και με ηττοπάθεια.

Δεν καταφεύγεις στη βία κάθε φορά που κάνει κάτι λάθος. Ούτε οι φωνές, ούτε το ξύλο είναι ο σωστός τρόπος συνέτισης. Κάνε διάλογο και θα μεγαλώσεις ένα ειρηνικό παιδί που ξέρει να ακούει και να σκέφτεται.

Δεν καπνίζεις σε κλειστό χώρο που υπάρχουν παιδιά. Εκτός από τη δικιά σου υγεία βλάπτεις την δική του, επεμβαίνοντας στο δικαίωμά του να μην εισπνέει τον καπνό σου. Μάθε στο παιδί να σέβεται τους γύρω του.

Βοηθάς αυτούς που σ’ έχουν ανάγκη. Το παράδειγμά σου θα το μιμηθεί ολόκληρη η οικογένεια κι έτσι θα μεγαλώσεις ώριμους ενήλικες που ξέρουν όχι μόνο να δίνουν βοήθεια αλλά και να τη ζητούν όποτε την έχουν ανάγκη.

Πετάς το περιτύλιγμα από την τσίχλα του παιδιού στον κάδο κι όχι στο δρόμο. Την επόμενη φορά, θα πετάξει από μόνο του το σκουπιδάκι του στον κάδο και όχι στον δρόμο.

Συμμετέχεις στα κοινά και χρησιμοποιείς την κρίση σου πριν πάρεις αποφάσεις. Συζήτα με το παιδί τις σκέψεις σου και ζήτα τη γνώμη του. Όσο μικρό κι αν είναι, κοινωνικά θέματα που σχετίζονται με την καθημερινότητά του μπορεί να τα καταλάβει και να πάρει θέση. Αρκεί να τα μεταφέρεις με πολύ απλά και κατανοητά λόγια.

Κρίνεις τους ανθρώπους από τον χαρακτήρα τους και όχι από το χρώμα ή τη θρησκεία τους. Όταν μιλάς στους ανθρώπους με ευγένεια και ανοίγεις το «σπίτι» σου σε όλους, διδάσκεις το παιδί σου πως σημασία δεν έχει σε τι πιστεύουμε, ή τι γλώσσα μιλάμε αλλά ποιοι είμαστε.

Δεν παρκάρεις σε θέσεις αναπήρων. Σεβάσου τις ιδιαιτερότητες των άλλων και τους κοινωνικούς κανόνες, και θα δεις σύντομα το παιδί σου να συμπεριφέρεται με ωριμότητα και σεβασμό όπου κι αν βρίσκεται.

Σέβεσαι την ανθρώπινη ζωή. Ή μάλλον, σέβεσαι κάθε είδους ζωής.

Η εκπαίδευση είναι συνθήκη απαραίτητη για την απόκτηση πραγματικής παιδείας, αλλά όχι αρκετή. Η παιδεία δεν περιορίζεται σε πτυχία και επαίνους, αλλά καλλιεργείται μέσα από τις τέχνες και τα βιβλία, τις ηθικές αξίες που υιοθετείς, την κριτική σκέψη που αναπτύσσεις, την ευγένεια που αποπνέεις. Παιδεία είναι ο σεβασμός με τον οποίο συμπεριφέρεσαι στον εαυτό σου, στο περιβάλλον σου και στους ανθρώπους γύρω σου.

Με λίγα λόγια, η εκπαίδευση σε βοηθάει να γίνεις καλύτερος επαγγελματίας, ενώ η παιδεία σε βοηθάει να γίνεις καλύτερος άνθρωπος.

Πηγή: mama365.gr