Ανακαλύφθηκε η αρχαιότερη συνταγή ψωμιού, ηλικίας 14.000 ετών

Πάρτε αλεύρι σιτάρι και κριθάρι. Ανακατέψτε το με κονιοποιημένες ρίζες φυτών. Προσθέτετε νερό και το ψήνεται.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες αυτή είναι η παλαιότερη συνταγή ψωμιού που έχει βρεθεί,  είναι ηλικίας 14.000 ετών, προέρχεται από περιοχή της σημερινής Ιορδανίας και το αποτέλεσμα αυτής της παρασκευής ήταν ένα ψωμί επίπεδο, δηλαδή χωρίς όγκο ενώ η γεύση του μοιάζει αρκετά με αυτή του σημερινού πολύσπορου ψωμιού.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του University College London και της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PNAS οι πρόγονοί μας, πιθανολογείται πως χρησιμοποιούσαν το ψωμί αυτό για να τυλίγουν το ψημένο κρέας, φτιάχνοντας έτσι και το...αρχαιότερο σάντουιτς- βάσει των μέχρι τώρα δεδομένων.

«Πρόκειται για την πρώτη απτή απόδειξη αυτού που σήμερα αποκαλούμε “κουζίνα”, δηλαδή σύνθεση υλικών για την παρασκευή ενός σύνθετου γεύματος», εξηγεί ο καθηγητής Dorian Fuller  στο BBC News. «Διέθεταν φραγκοστάφυλα, διέθεταν ψητή γαζέλα κ.ο.κ και με όλα αυτά τα χρησιμοποιούσαν για να παρασκευάσουν ένα γεύμα».

Το ψωμί βέβαια ήταν ανέκαθεν κομμάτι της βασικής διατροφής μας αλλά μέχρι σήμερα ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά για την προέλευσή του, για τις πρώτες παρασκευές ψωμιού.

Μέχρι σήμερα, η παλαιότερη απόδειξη παρασκευής ψωμιού προερχόταν από την Τουρκία και πήγαινε 9.000 χρόνια πίσω.

Τα επίμαχα όμως νεώτερα επιστημονικά ευρήματα προέρχονται από αρχαιολογικό χώρο στη Μαύρη Έρημο στην Ιορδανία και μεταθέτουν την παρασκευή ψωμιού κατά 5.000 χρόνια νωρίτερα, δηλαδή πριν από 14.000 χρόνια.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν δύο κτίσματα και κάθε ένα εξ αυτών στέγαζε ένα μεγάλο κυκλικό πέτρινο τζάκι μέσα στο οποίο βρέθηκαν ψίχουλα ψωμιού. Ακολούθως η ανάλυση των ευρημάτων αποκάλυψε ενδείξεις κοσκινίσματος και ζυμώματος των υλικών.

Σύμφωνα με τη δρ. Amaia Arranz-Otaegu του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, που ανακάλυψε τα υπολείμματα ψωμιού, ήταν το τελευταίο πράγμα που οι ερευνητές περίμεναν να βρουν στο χώρο.

Όπως εξηγεί «το ψωμί συνιστά έναν ισχυρό κρίκο, δεσμό ανάμεσα στη διατροφή που παρελθόντος και του παρόντος. Μας συνδέει με τους προϊστορικούς μας προγόνους» και όπως εκτιμά το προϊστορικό εκείνο ψωμί θα είχε παραχθεί σε διάφορα στάδια μεταξύ των οποίων «η άλεση των δημητριακών για την παραγωγή του αλεύρου, η ανάμειξη του με νερό για να παραχθεί ζύμη και ψήσιμο της ζύμης στην καυτή στάχτη ενός τζακιού ή σε μια πέτρα».

Οι άνθρωποι που ζούσαν στην περιοχή όπου ανακαλύφθηκαν τα αρχαιότερα υπολείμματα ψωμιού εκτιμάται πως ήταν κυνηγοί μεσαίων και μικρών ζώων ενώ παράλληλα αξιοποιούσαν φυτικές τροφές, όπως ξηρούς καρπούς, φρούτα και άγρια σιτηρά.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το ψωμί παρασκευάστηκε για πρώτη φορά όταν οι άνθρωποι άρχισαν να συγκεντρώνονται όλοι μαζί για συγκεκριμένες περιστάσεις, όπως για μια γιορτή και αυτό συνέβη πριν την εμφάνιση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας.

Αυτό σημαίνει πως υπάρχει η πιθανότητα η καλλιέργεια σιτηρών για ψωμί να ήταν η αφετηρία για την ανάπτυξη της γεωργίας.

«Η σημασία της ανακάλυψης αυτού του ψωμιού συνίσταται στο ότι μας δείχνει μια επιπλέον προσπάθεια για την παρασκευή τροφίμων με μείγμα υλικών. Επίσης δείχνει ότι το ψωμί έπαιζε κάποιο ρόλο σε ειδικές κοινωνικές περιστάσεις. Αυτό με τη σειρά του υποδηλώνει ένα από τα πιθανά κίνητρα για το γιατί οι άνθρωποι αργότερα επέλεξαν να καλλιεργήσουν συστηματικά το σιτάρι και το κριθάρι, επειδή ήταν είδη που είχαν ήδη ιδιαίτερη θέση μεταξύ των τροφίμων», σημειώνει ο καθηγητής Dorian Fuller .

Οι ερευνητές προσπάθησαν να αναπαράγουν τη συνταγή στο εργαστήριο και εξηγούν ότι το μείγμα των κόκκων έδωσε στο ψωμί μια γεύση καρυδιού, όπως και τα σημερινά πολύσπορα ψωμιά.

Πηγή: BBC, PNAS