Ποιο γεφύρι της Πελοποννήσου απεικονίζεται στο ιστορικό πεντοχίλιαρο

Οι Έλληνες είναι συναισθηματικά δεμένοι με τη δραχμή. Όχι απαραίτητα με το νόμισμα αυτό καθαυτό αλλά με την αίσθηση που έχει εδραιωθεί στη συνείδησή μας, ότι με ένα πεντοχίλιαρο στην τσέπη ήμασταν ή όπως και να 'χει αισθανόμασταν πλούσιοι.

Κι αν πέρασαν 16 χρόνια από τότε που είπαμε «αντίο» στη δραχμή και βάλαμε στις τσέπες μας το ευρώ, οι Έλληνες δεν έχουν ξεχάσει το πάλαι ποτέ εθνικό νόμισμα και τρέφουν μία ιδιαίτερη αγάπη στο χαρτονόμισμα των 5.000.

Τα πεντοχίλιαρα είχαν στην μπροστινή όψη τον Κολοκοτρώνη και για αυτό στην αργκό της εποχής ονομάστηκαν «κολοκοτρώνηδες» αλλά και «πετσετάκια».

Στην πίσω όψη απεικονιζόταν ένα γεφύρι κι ένα ξακουστό χωριό. Πρόκειται για ένα γεφύρι πασίγνωστο που ακόμα κι αυτός που δεν το έχει επισκεφθεί γνωρίζει πολύ καλά την όψη του, γιατί το κουβαλούσε για χρόνια στην... τσέπη του. «Γιατί τα πεντοχίλιαρα δεν είναι πετσετάκια» που τραγουδούσε και η Γλυκερία σε στίχους και μουσική Γιάννη Καραλή.

Ο λόγος για το γεφύρι και το χωριό της Καρύταινας, που στόλιζε τη πίσω όψη του πιο διάσημου και πάλαι ποτέ ισχυρού χαρτονομίσματος στα χρόνια της δραχμής, του πεντοχίλιαρου.

Η Καρύταινα, ο θρύλος και το γεφύρι του πεντοχίλιαρου
Η Καρύταινα είναι χωριό της Γορτυνίας του νομού Αρκαδίας. Είναι χτισμένη σε κορυφή λόφου γύρω από το μεσαιωνικό κάστρο. Βρίσκεται στο χώρο της αρχαίας Βρένθης και ξεχωρίζει για τον μεσαιωνικό χαρακτήρα που της προσδίδουν τα σπίτια, το κάστρο και οι βυζαντινού ρυθμού εκκλησίες. Έχει αναγνωριστεί ως παραδοσιακός οικισμός. Κάτω από την Καρύταινα κυλάει ο Αλφειός, το ποτάμι του Ορφέα, ο μεγαλύτερος ποταμός της Πελοποννήσου, με μήκος 110 χιλιόμετρα. Πάνω στον Αλφειό, κοντά στην Καρύταινα, διασώζονται δύο παραδοσιακά γεφύρια: το γεφύρι του Κούκου και το γεφύρι της Καρύταινας.

Το γεφύρι της Καρύταινας είναι από τα παλαιότερα τα Πελοποννήσου. Χτίστηκε από Φράγκους τον 13ο αιώνα και ο θρύλος το συνδέει με μία ανθρωποθυσία.

Η παράδοση θέλει τον άρχοντα του κάστρου της Καρύταινας, Γοδεφρείδο Ντε Μπριγιέρ, να «έχτισε» τη γυναίκα του στα θεμέλια, για να στεριώσει το γεφύρι. Μάλιστα αμέσως μετά τη θυσία, λέγεται ότι έκλεψε τη γυναίκα από το πρωτοπαλίκαρο του, τον Δομέστιχο Καταβά, και εγκατέλειψε μαζί της την Καρύταινα. Τη θέση του Φράγκου ηγεμόνα πήρε ο ίδιος ο Καταβάς και έγινε άρχοντας του κάστρου.

Μετά από όλες τις παρεμβάσεις που έγιναν, το γεφύρι είχε πέντε άνισα μεταξύ τους τόξα, με το μεγαλύτερο να φτάνει σχεδόν τα 9 μέτρα άνοιγμα. Οι τοξωτές καμάρες του ορθώνονται πάνω από τον ποταμό Αλφειό σε ύψος περίπου 12 μέτρων, ενώ το μήκος του ξεπερνά τα 50 μέτρα. Κάποτε το πεντάτοξο γεφύρι, ήταν το μοναδικό πέρασμα του ποταμού, συνέδεε το κάστρο της Καρύταινας με τη Μεσσηνία και αποτελούσε πέρασμα από την Αρκαδία προς τη Μεσσηνία και την Ηλεία και αντιστρόφως. Σήμερα, από τα πέντε τόξα, σώζονται μόνο τα τρία. Το μεσαίο ανατινάχθηκε στον Εμφύλιο και το κομμάτι του παλιού γεφυριού που λείπει, έχει συμπληρωθεί από ένα ξύλινο τμήμα. Η διάβαση γίνεται από τη νέα σύγχρονη γέφυρα.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και το χωριό που ύμνησε ο Νίκος Καζαντζάκης

Ακόμα και ο αρχιστράτηγος της Επανάστασης ο Θόδωρος Κολοκοτρώνης συνδέεται με την Καρύταινα ενώ πολλοί λένε ότι έχει και σπίτι στο χωριό. Το 1826 χρησιμοποίησε το κάστρο ως ορμητήριο κατά του Ιμπραήμ και ως καταφύγιο για τα γυναικόπαιδα.

Σύμφωνα με τα χειρόγραφά του, εκεί στις 26 Μαρτίου του 1821, σκοτώθηκε ένας Τούρκος αγγελιοφόρος, ο οποίος μετέφερε μια επιστολή που θα ειδοποιούσε τους Τούρκους του διπλανού χωριού να το εγκαταλείψουν, επειδή είχαν σκοπό να το καταλάβουν. Έτσι οι Έλληνες πήραν πρώτοι το μήνυμα και πρόλαβαν την επίθεση. Μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, η Καρύταινα υπήρξε πρωτεύουσα του τοπικού δήμου της περιοχής, του Δήμου Γόρτυνος, ο οποίος λειτούργησε αρχικά στο διάστημα 1835-1912. Το 1912 ο δήμος καταργήθηκε και η Καρύταινα έγινε έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το 1999 με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας, επανασυστάθηκε ο δήμος Γόρτυνος με έδρα του πάλι την Καρύταινα και ο δήμος καταργήθηκε για δεύτερη φορά το 2011 με το πρόγραμμα Καλλικράτης και αποτέλεσε μέρος του Δήμου Μεγαλόπολης.

Για το όμορφο αρκαδικό χωριό, που θεωρήθηκε πως πληρούσε όλα εκείνα τα κριτήρια, της παράδοσης και της αυθεντικής ελληνικότητας, για την Καρύταινα δηλαδή, έγραψε και ο Νίκος Καζαντζάκης στο «Ταξιδεύοντας στο Μοριά» χαρακτηρίζοντάς την «Το Τολέδο της Ελλάδας».

«Η Kαρύταινα είναι αληθινά το Τολέδο της Ελλάδας… τα κάστρο έρημο, σταχτόμαυρο σα γεράκι, σηκώνεται στην κορφή και βιγλίζει. …..τα σύννεφα είχαν πληθύνει και περνούσαν γρήγορα, ρίχνοντας τεράστιους ίσκιους απάνω στα βουνά και κάτω στον κάμπο. Κι όταν αντικρίσαμε πάνω από το λόφο το ξακουστό κάστρο της Καρύταινας, νιώσαμε πως σήμερα, σε τέτοιο ανήσυχο φωτισμό και με τέτοιες σύγχρονες έγνοιες, το κάστρο τούτο το άγριο, το πολεμικό, το απότομο, διατυπώνει πιστότερα από κάθε ελληνικό ναό το τοπίο γύρα μας και μέσα μας».

ΠΗΓΗ:newsbeast.gr